Vervoer en verblijf vermindert vervuiling

De categorie Vervoer en Verblijf is vanuit het eigen DNA gericht op duurzaamheid. Dat blijkt uit de duurzame mobiliteitsoplossingen die aan de ministeries worden aangeboden, maar ook uit nieuwe innovaties gericht op duurzaamheid. “Bij het Rijk zeggen we dat een ambtenaar te voet, per fiets of per OV reist, tenzij. Met de mobiliteitskaart geven we zo makkelijk mogelijk toegang tot het OV. We werken nu naar een MaaS oplossing (Mobility as a Service) toe. We denken hierbij aan een nieuwe mobiliteitskaart met daarbij een app die toegang biedt tot nieuwe vormen van vervoer. Dan moet je denken aan een deelfiets, een deelscooter en hopelijk ook de deelstep. Het gebruik van een app biedt veel nieuwe mogelijkheden en kan ambtenaren bijvoorbeeld ook gaan ondersteunen door hen inzicht te geven in de CO2-uitstoot per reis of het versturen van pushberichten om te motiveren om een duurzame reisoptie te kiezen. Op die manier kun je met zo’n app sturen op gedrag,” vertelt Maurice.

Ook het taxivervoer wordt zo duurzaam mogelijk ingezet. Maurice: “We hebben tegen onze leveranciers gezegd dat een op de vijf ritten in 2020 moet worden uitgevoerd met een zero emissie voertuig. En we willen een groeimodel naar 2028 waarbij wij alle ritten die we boeken met een zero emissie voertuig doen. Op die manier probeer je echt impact te maken en dat te vertalen naar concrete inkoopcontracten. Door Covid-19 is de taxibranche echter enorm zwaar geraakt. Het water staat bij alle leveranciers aan de lippen. Daarom is investeren in het wagenpark nu onderwerp van gesprek en daarbij moet je realistisch met de feiten omgaan. Desalniettemin blijven de doelstellingen van het contract staan.”

Vliegen is geen duurzame manier van reizen, maar de categorie zet ook hier innovaties in om daar verandering in te brengen. “We zijn nu bezig met een aanbesteding voor internationale reizen. Tegenwoordig zie je een enorme transitie naar online platforms. Met het huidige platform kan de reiziger zijn eigen reis boeken. Alleen die tool was nog vrij beperkt als het gaat om inzicht in een duurzame vlucht. We hebben nu een aanbesteding gepubliceerd voor het platform Travelpoint. Dit platform biedt veel meer opties om ook te gaan sturen op duurzame reizen. Als je dan een reis naar New York boekt, zie je de meest duurzame vluchten bovenaan staan. Je kunt dus achter de schermen aan de knoppen draaien waardoor de reiziger de meest duurzame oplossing ziet. Bijvoorbeeld vliegen met KLM en duurzame kerosine, want we hebben een contract met KLM. Dat contract is gericht op sustainable aviation fuel. We zijn daarvoor een belangrijke launching customer. We betalen voor alle reizen die we boeken met KLM een extra toeslag. Dat zijn forse bedragen. Dat geld wordt gebruikt voor en geïnvesteerd in duurzame kerosine. Ze mogen het ook nergens anders aan uitgeven. Zo proberen wij in die markt de beweging op gang te brengen dat duurzame kerosine breder beschikbaar wordt,” vertelt Maurice.

Recent is een pilot uitgevoerd met leasefietsen. Hiermee wordt geprobeerd om ambtenaren de fiets te laten gebruiken in plaats van het OV. Er is voor de leasefiets gekozen, omdat je met een elektrische fiets of speedpedelec langere afstanden af kunt leggen. Maurice: “We zijn een pilot gaan doen met 1.000 fietsen verdeeld over een paar departementen. Als je de leasefiets hebt, mag je nog tien keer per jaar je OV-chipkaart voor woon-werkverkeer gebruiken. Voor zakelijke reizen, bijvoorbeeld als je naar Schiphol moet, mag je sowieso je OV-chipkaart gebruiken. Persoonlijk denk ik dat je daar flexibeler in moet zijn. Dan ga je meer je doel bereiken. Een externe partij heeft een webshop ingericht waar je elke fiets kunt leasen die je wilt. Die fietsen waren binnen no time op. We gaan nu kijken of we het rijksbreed kunnen gaan invoeren. We moeten nog wel goed kijken naar de impact op de kosten, want het is niet goedkoop. Daarnaast moeten we evalueren of we hiermee bereiken dat mensen ook werkelijk meer gaan fietsen.”

De categorie richt zich ook op verblijf, namelijk hotels en vergaderaccommodaties. Hiervoor is recent een aanbesteding gepubliceerd, waarbij vooral wordt ingespeeld op de post Covid periode. “We verwachten dat de ambtenaar op termijn maximaal twee dagen naar kantoor zal gaan en verder thuis zal werken. Voor collega’s die klein behuisd zijn of die thuis niet goed tot hun recht komen, hebben we voor dat contract gekozen om het fenomeen vergaderaccommodaties veel breder te trekken. Dus we bieden nog steeds vergaderaccommodaties aan, maar daarnaast ook vergaderhubs. Dat zijn kleine samenkomstplekken in den lande waar je met een collega kunt afspreken. Zo willen we reisbewegingen beperken en voorzien in de behoefte om uit het huis te werken als het niet kan op een rijkskantoor. Daarnaast hebben we ook nog individuele werkplekruimte voor mensen die echt klein behuisd zijn. We proberen ook vooral contracten aan te gaan met hotels die zich inzetten voor duurzaamheid. Die maken we bovenin de optielijst beschikbaar. En dit vind ik wel heel mooi, we hebben een stichting die zich bezighoudt met goed opdrachtgeverschap (Code Verantwoordelijk Marktgedrag) aangeschreven. Wij willen heel graag dat initiatief omarmen, maar dan vooral gericht op de arbeidsvoorwaarden in de hotel- en vergaderbranche. Het idee is om de intermediair die wij dadelijk gaan contracteren, aan te zetten om bedrijven in de keten zich aan de Code Verantwoordelijk Marktgedrag te committeren. Hierdoor maak je ook op het sociale aspect impact,” vertelt Maurice.

De innovatieve oplossingen die de categorie inzet dragen bij aan meer duurzaamheid. Maar met innovatie alleen komen we er niet. Maurice: “We kunnen centraal met innovatie en mooie contracten van alles faciliteren. We kunnen bijvoorbeeld zorgen dat jij ziet wat de duurzaamste vluchten zijn. Maar uiteindelijk valt of staat verduurzaming bij het gedrag van de eindgebruiker. Wij kunnen faciliteren en alle opties bieden, maar uiteindelijk zullen we ook ambtenaren moeten overtuigen dat het belangrijk is dat we het met z’n allen doen. Je moet gaan nadenken over goede communicatie en het sturen vanuit management. We moeten hier met z’n allen goede afspraken over maken.”

Wil je meer weten over wat de rijksoverheid doet om de bedrijfsvoering van het Rijk duurzamer te maken, kijk op www.denkdoeduurzaam.nl.